Merhaba Tamindir takipçileri. Bilgisayarlar ilk geliştirildiğinden beri veri yazmak için belli bir depolama birimine ihtiyaç duyuyorlar. Bu depolama birimleri ilk başlarda oldukça düşük kapasiteye sahiptiler. Tarihte ilk hard disk ya da diğer adıylasabit disk 1956 yılında IBM tarafından geliştirildi. Bu ilk sabit disk toplamda sadece 5 MB kapasiteye sahipti; tabi bu kapasite o dönem için oldukça büyüktü. Bu ilk hard disk tam olarak 2 buzdolabı büyüklüğündeydi. O günden günümüze geldiğimizde ise hard diskler ceplerimize sığabilecek boyutlara geldiler ve kapasiteleri de binlerce kat arttı. Fiyatları da çok daha makul seviyelerde. Hard disklerde değişmeyen tek şey ise çalışma mantıkları. Günümüzde bilgisayarlarımızda kullandığımız sabit disklerin içerisindeki sistem de, ilk hard disklerdeki sistemler de mekanik parçalardan oluşuyor. Peki günümüzdeki hard diskleri birbirinden ayıran unsurlar neler ve hard disk alırken nelere dikkat etmeliyiz? İşte bu yazımızda bu konulara açıklama getireceğiz.
İlk Adım: İhtiyaç Belirleme
Bilgisayarınıza alacağınız hard diski ne amaçla kullanacağınız çok önemli; çünkü satın alacağınız hard diski bu amaca göre belirleyeceğiz. Olası senaryolar şu şekilde:
- Resim, müzik, film, dizi, video vb. dosyaları arşivlemek için
- Sistem performansını artırmak için
- Çok ses çıkaran eski sabit diskten kurtulmak için
Eğer ihtiyacınız depolama alanıysa ve arşivleyeceğiniz dosyalara çok sık erişmeyecekseniz klasik bir sabit disk işinizi görecektir. Bu senaryoda taşınabilir bir disk de düşünebilirsiniz, eğer bütçe konusunda bir kısıtlamanız yoksa taşınabilir diskler bir çözüm olabilir.
Eğer kullanacağınız sabit diski bilgisayarınızın daha hızlı açılıp kapanmasını, programların daha hızlı açılmasını ve oyunların daha hızlı yüklenmesini sağlamak amacıyla değiştirmeyi düşünüyorsanız alacağınız sabit diskin RPM değeri önemli olacaktır. Bu noktada eğer bütçe kısıtlamanız yoksa klasik sabit disklerin dışına çıkarak SSD disklere de göz atabilirsiniz. SSD'lere ve sabit disklerin RPM değerlerine özel olarak kısaca değineceğiz.
Eğer eski sabit diskiniz çok ses çıkarıyorsa RPM'i daha düşük olan bir sabit diske geçmeyi veya sorunu kökten çözmek için SSD'ye geçmeyi tercih edebilirsiniz.
Dilerseniz hard disk seçiminizde bu ihtiyaçlar doğrultusunda etkili olacak noktalara bir göz atalım:
Depolama Kapasitesi
Bir sabit diski kullanma amacımız elbet ki içerisinde dosya depolamak. Fakat depolayacağımız dosyaların miktarı tercihimizde etkili olan bir faktör. Eğer büyük boyuttaki film dosyalarına, videolara, oyunlara sahipseniz depolama alanı ne kadar çoksa yeni satın alacağınız hard diskiniz o kadar uzun ömürlü olacaktır.
Eğer arşivlediğiniz dosyaların yerini çok değiştiriyorsanız ve farklı disklere kopyalıyorsanız satın alacağınız sabit diskin performansı da ön plana çıkacaktır. Sabit disklerdeki performans kriterlerine bir sonraki bölümde detaylı olarak değineceğiz. Fakat arşiv dosyalarınızı çok kopyalayıp taşımıyorsanız kronik hatalara sahip olmayan, güvenilir, fiyat olarak makul ve aynı anda yüksek kapasite sunan sabit diskler tercihiniz olabilir. Bu tür klasik sabit diskler piyasada yaygın olarak bulunabiliyor; fakat sabit diskinizi satın almadan önce forumlarda, ürün yorumlarında ürün hakkında şikayet olup olmadığına, kronik arızalar çıkarıp çıkarmadığına bir göz atmanızı tavsiye ediyoruz.
Sisteminizle Uyumlu Olan Sabit Diski Belirleme
Günümüzde sabit diskler farklı boyutlara sahipler. Bunun nedeni ise masaüstü bilgisayarlarda ve dizüstü bilgisayarlarda ihtiyaç duyulan ölçülerin farklı olması. Masaüstü bilgisayarlarda yer sıkıntısı olmadığından genelde 3.5 inç boyutundaki sabit diskler kullanılıyor. Bu diskler boyutlarının verdiği avantajla daha yüksek depolama alanı sunabiliyorlar ve makul fiyatlara satılabiliyorlar. Dizüstü bilgisayarlarda yer sınırlı olduğundan daha küçük sabit diskler kullanılabiliyor. 2.5 inç boyutundaki sabit diskler haliyle daha az kapasite sunabiliyor. SSD'ler ise 2.5 inç boyutundalar. SSD diskleri masaüstü bilgisayarınızda da kullanabiliyorsunuz. Yeni bilgisayar kasaları genel olarak 2.5 inç SSD'ler ile uyumlu disk yuvalarına sahipler. Fakat eski bir bilgisayar kasası kullanıyorsanız kasanızda SSD'lerinizi sabitlemek için kullanabileceğiniz 2.5 inçlik disk yuvaları bulunmayabiliyor. Bu tür durumlarda ekstra bir dönüştürücü aparata ihtiyacınız oluyor. 2.5 inçlik SSD'nizi 3.5 inçlik sabit disk yuvasına sabitlemenizi mümkün kılan bu aparatlar kimi SSD'lerle birlikte kutu içinde gelebiliyor. Eğer SSD'nizin kutu içeriğinde bu aparat yoksa SSD'nizi sabitlemek için bu aparatı internet üzerinden veya donanım marketlerinden araştırmanız gerekiyor.
SSD'leri, 2.5 inçlik dizüstü bilgisayar sabit disklerini ve 3.5 inçlik masaüstü bilgisayar sabit disklerini şu resimde karşılaştırılmış olarak görebilirsiniz. Soldan sağa: SSD, 2.5 inç sabit disk ve 3.5 inç sabit disk:
Sabit diskler aralarında bağlantı olarak da ayrılmakta. Eskiden IDE türünde bağlantı noktasına sahip sabit diskler kullanılmaktaydı. Eğer 15 seneden yaşlı bir bilgisayarınız varsa bu tür bir sabit diskie ihtiyacınız olabilir. Fakat günümüzde üretilen bütün anakartlar, SSD'ler ve sabit diskler SATA standartını destekliyor. SATA bağlantı noktası kendi içerisinde 3 farklı türe sahip olsa da her SATA disk her SATA anakarta bağlanıp çalıştırılabilmekte. Aradaki fark performansta kendini gösteriyor. SATA I, SATA II ve SATA III sabit diskler okuma - yazma hızlarında, yani dosya transfer hızlarında farklılık gösteriyorlar. SATA III desteğine sahip bir sabit diskten maksimum hız almak isterseniz yine SATA III destekli bir anakart kullanmanız gerekiyor. Fakat anakartınız SATA I desteğine, sabit diskiniz SATA III desteğine sahipse sabit diskiniz yine çalışacaktır; fakat daha yavaş dosya transferi yapacaktır.
Performans
Klasik sabit disklerde performans kriteri diskin kullandığı SATA bağlantı türü ve RPM değeri, yani sabit diskin içerisindeki manyetik plağın devir hızıdır. Sabit disklerin SATA bağlantı noktaları hakkında hemen yukarıda gerekli bilgileri paylaşmıştık. RPM değeri ise okuma - yazma ve veriye erişim hızını belirliyor. Bu değer ne kadar yüksekse sabit diskinizin performansı da o derece artıyor. Tabi bu sabit diskinizin biraz daha gürültülü çalışması anlamına da gelebilir. Sabit disklerde genel olarak 2 farklı RPM değerine sahip olan seçenekler bulunmakta: 5600 RPM ve 7200 RPM. Eğer ihtiyacınız yüksek performanssa 7200 RPM, eğer ihtiyacınız sessizlik ve daha az elektrik tüketimiyse 5600 RPM hard diskleri tercih edebilirsiniz. 5600 RPM diskler biraz daha ekonomik olmakta.
Söz konusu SSD olunca durum biraz değişiyor; çünkü SSD'ler standart hard disklerle karşılaştırıldığında çok daha yüksek performansa sahipler. SSD'lerin performans kriterleri ise kullandıkları SATA bağlantı türleri ve okuma - yazma hızları. Bir SSD'nin okuma yazma hızı üreticisi tarafından belirtiliyor. Tercihinizi bu kritere göre yapabilirsiniz. Tabi alacağınız SSD'nin incelemelerini ve performans karşılaştırmalarını da araştırmanız yerinde olacaktır. İhityacınız performanssa, bütçe limitiniz el veriyorsa ve depolama kapasitesi 2. plandaysa SSD'leri tercih etmenizi tavsiye ederiz.
Hard Diskler ve SSD'ler
SSD'ler klasik hard disk çalışma mantığından oldukça farklı bir çalışma mantığına sahipler. Klasik hard disklerde mekanik bir çalışma sistemi var. Bu sistem haliyle belli limitleri de beraberinde getiriyor ve sabit diskler sınırlı bir okuma yazma hızına sahip oluyorlar. SSD'ler ise herhangi bir mekanik parça içermediklerinden çok daha hızlı bir şekilde dosya yazıp okuyabiliyorlar. SSD'lerin bu yüksek performansı bilgisayarınızın açılışı, kapanışı, sık kullandığınız programların açılışı ile kapanışı, oyunlardaki yükleme işlemleri gibi veri yazılan işlemleri kısaltıyor. Öyle ki standart bir sabit disk ile 1.5 - 2 dakikada açılan bilgisayarınız SSD ile 25-30 saniyede açılabiliyor.
SSD'ler ile ilgili yanlış anlaşılan bir nokta SSD'lerin oyunlardaki kare hızını etkileyeceğine inanılması. SSD'ler oyunlardaki grafik performansını etkilememekteler. SSD'lerin oyunlarda size sunacağı avantaj yükleme sürelerinin kısalması olacaktır.
SSD'ler herhangi bir mekanik parça içermediklerinden elektrik kullanımı açısından da daha ekonomik olmaktalar. Eğer bir dizüstü bilgisayar kullanıyorsanız SSD'ler batarya ömrünüze katkıda bulunacaktır. Yine SSD'ler mekanik parçalar içermediklerinden ötürü ses çıkarmayacaklardır. Bu da eğer sessiz bir sistem kurmayı planlıyorsanız işinize yarayacak bir özellik olacaktır.
SSD'lerin bu avantajlarının yanında dezavantajları da bulunuyor. Bu dezavantajlardan ilki kapasite. SSD'ler henüz klasik sabit diskler kadar yüksek kapasiteye sahip değiller. Bu da onları arşivleme için elverişsiz bir seçenek yapıyor. Bir diğer dezevantaj ise fiyat. SSD'ler MB başına fiyat açısından değerlendirildiğinde yüksek fiyata sahipler. Eğer belli bir bütçeye sahipseniz SSD'ler sizin için uygun seçenek olmayabilir.
Taşınabilir mi, Sabit mi?
Taşınabilir diskler eğer arşivleme yapmak istiyorsanız alternatif bir seçenek olabilir. Bu disklerde de tıpkı sabit disklerde olduğu gibi 2 farklı çeşit bulunmakta: 3.5 inç ve 2.5 inç. 2.5 inç taşınabilir diskler bilgisayarınıza tek bir kabloyla bağlanıyorlar ve tıpkı bir flash disk gibi çalışıyorlar. 3.5 inç büyük taşınabilir diskler ise daha büyük kapasiteye sahip olsalar da çalışmak için adaptör gerektiriyorlar. Bu da onları yarı-taşınabilir bir seçenek yapıyor. Eğer dizüstü bilgisayarınızla birlikte seyahatlerinizde kullanabileceğiniz bir harici disk arıyorsanız 2.5 inç taşınabilir diskler işinize yarayabilir. Eğer az taşıyacağınız ve priz olan yerlerde kullanacağınız bir disk arıyorsanız 3.5 inçlik taşınabilir diskler size kapasite ve makul fiyat anlamında uygun olacaktır.
Taşınabilir diskleri oyun ve sık kullandığınız programları depolamanız için geçerli bir seçenek olarak tavsiye etmiyoruz; çünkü bu disklerin sürücü adresleri bilgisayarınızda farklı çıkarılabilir diskler kullandığınızda değişebiliyor. Bu da programların veya oyunların çalışmamasına sebep olabiliyor. Ayrıca disk kablosunun farklı nedenlerle çıkması önemli verilerinizin kaybolmasına ve sistem işleyişinizin aksamasına neden olabiliyor.
Taşınabilir diskler bağlantı olarak 2 farklı çeşide sahipler. Eski tip taşınabilir diskler hemen hemen her bilgisayarda bulunan USB 2.0 bağlantısına sahipler. Son birkaç yılda piyasaya sürülen taşınabilir disklerde ise USB 3.0 teknolojisi kullanılıyor. Bu teknolojiye sahip olan taşınabilir diskleri üzerinde sadece USB 2.0 girişi olan bilgisayarlara da bağlayıp çalıştırabiliyorsunuz. USB 3.0 bağlantısına sahip bu taşınabilir diskleri USB 3.0 girişine sahip bilgisayarlara bağladığınızda ise daha yüksek veri transfer hızı elde ediyorsunuz. Yani değişen tek şey okuma - yazma hızı. Taşınabilir diskler sabit disklerle ve SSD'ler ile karşılaştırıldığında ise performans açısından geride kalmaktalar.
Paylaştığımız bilgiler umarız yeni alacağınız sabit diske karar vermenizde size yardımcı olur. Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere, hoşçakalın.
