Hastane odası…
Doğumdaki anne adayının feryatları..
Ve ağlayan bebek sesi…
“ maşallah, nur topu gibi bir oğlunuz / kızınız oldu”
Her anne- baba adayının duymaya hakkı olduğu en önemli ve kıymetli cümlelerin başında gelir belki de.. Genelde de her doğan evlat ‘nur topu gibi’ doğar. Ne var ki tüm bebekler nur topu gibi doğan bebekler kadar şanslı değildir. Her bebek, anne karnındayken gelişmeye başladığı evrede çoğu anne kaynaklı (maternal) bir çok doğumsal anomali ile karşı karşıyadır. İşte onlardan bazıları:
Karın duvarı bozukluğu (Gastroschisis)
Anne karnında bebeğin karın duvarının oluşumunu tamamlayamaması sonucu oluşur ve bununla beraber bebeğin bağırsakları ve diğer karın bölgesi organları, gelişimini vücudun dışında tamamlar. Kaliforniya’ da 2005 yılında yapılan bir araştırmaya göre her 1727 bebekten biri, bu anomaliye sahip olarak dünyaya geliyor. Doğumsal anomalilerin yaklaşık %83’ü karın duvarına bağlı kusurlardır. Bu kusurla doğan bebeklerin %4’ünde kalp hasara uğrar.
Gastroschisis’in sebebi net olmamakla beraber, anneden kaynaklı teratojenler bu bozukluğa sebep olabilir. Yani; annenin yaşı küçükse, daha önce doğum yapmamışsa, jinekolojik veya üriner enfeksiyona bağlı herhangi bir hastalık geçirmişse, hamileliğin ilk ayında aspirin kullanmışsa, sigara veya madde bağımlısıysa doğacak olan bebeğin bu kusurla doğması muhtemeldir.
Kalp bozuklukları
Kalp kusurları, doğumsal kusurların en yaygın olanlarından biridir. Dünya ülkelerinde milyonlarca bebek kalp anomalisi ile doğar ve bunların çoğu cerrahi müdahale gerektirir.
Kusur, kalbin atrium ve ventrikülü arasındaki kapakçıkta meydana gelen malformasyondan doğar. Mesela kalbin sağ ventrikülündeki kapak zarar görür. Normalde sağ ventrikülün sadece temiz kanı taşıyıp dokulara iletmesi gerekir. Kapakçıktaki kusur nedeniyle temiz kan kirli kandan ayrılmaz. Böylece de sağ ventrikül kirli kanla karışmış olan kanı doku ve organlara ileteceğinden başta beyin olmak üzere hayati tüm organların gelişimi zarar görmüş olur.
Kalp bozukluğuyla doğan bebeklerin çok azı yaşamaya devam eder, edenlerin de ömrü genellikle kısadır. Yine Kaliforniya’ da yapılan istatistiklere göre her 1000 doğumdan 8’inde kalp anomalisine rastlanır ve her yıl 35 bin bebek bu hastalıkla dünyaya gelir.
Bazen kalp bozukluğu; gastroschsis, genetik hastalıklar veya kromozom anormallikleri gibi diğer doğumsal kusurlarla da alakalı olabilir. Mesela down sendromlu bebeklerin %30’u aynı zamanda kalp bozukluğuna sahiptir.
Bu hastalığın oluşmasının kesin olarak sebebi bilinmiyor, fakat yapılan araştırmalar hastalığın kaynağının genetik veya çevresel faktörler olduğu yönünde. 1990’lı yıllardan bu yana bilim adamları kalp bozukluğuna sebep olan 10 farklı gen mutasyonu tanımlamıştır.
Damak boşluğu (orofacial cleft)
Anne karnındaki bebeğin damak ve dudak gelişimini tamamlayamaması sonucu damakta veya dudakta meydana gelen açıklıklardır. Amerika’da her yıl yaklaşık 1000 bebekten 1’inde veya 2’sinde görülür. Ameliyatla tedavisi mümkündür. Hamileliğin ilk 3 ayında damak kemiklerinin tam olarak kaynaşamaması nedeniyle oluşur. Farklı boyutlarda veya türde olabilir. Bebek sadece dudağında veya sadece damağında ya da her ikisi de aynı anda mevcutken doğabilir. Çünkü damak ve dudağın gelişim evreleri farklıdır. Bazen yarık, damağın bir kenarından dudağa doğru uzanır (unilateral cleft), veya damağın her iki yanında da yarıklar meydana gelebilir (bilateral cleft).
Spina bifida
Omuriliğin herhangi bir bölgesinin bozuk gelişimi demektir. Ülkemizde giderek artan sıklıkla gözlenen spina bifidada en belirgin klinik bulgu, parapleji veya parapezi şeklinde kendini gösteren motor disfonksiyonudur. Gebeliğin ilk 28 gününde, anne henüz hamileliğin farkında değilken meydana gelmektedir. Genetik nedenler, valporik asit kullanımı, maternal alkolizm gibi çeşitli teratojen faktörler ve annede folik asit eksikliği gibi beslenme bozuklukları nedenleri arasında sayılmaktadır.
Spina bifidalı çocuklar geliştiklerinde birçok duyusal eksiklikle karşı karşıya kalırlar. Mesela elini sobaya götüren bebekte yanma hissi oluşmadığı için elini hemen çekme refleksine sahip olmaz ve ikinci hatta üçüncü derecede ciddi yanıklarla karşı karşıya kalabilir.
Ayrıca kas ve iskelet sistemlerinde deformasyonlar meydana gelir. Kemiklerdeki mineral yoğunluğundaki azalmaya bağlı olarak kırıklar oluşur.
Spina bifida olgularının yaklaşık %80’inde hidrosefali (kafa büyüklüğü) görülür. Bu sorun tedavi edilmezse ventriküllerin aşırı büyümesi sonucu serebral korteks kaybı gelişerek bilişsel ve fonksiyonel özürlülük artar.
Bebeklerin bazıları hidrosefali ile doğar, doğar, çoğunluğunda ilk 6 ay içinde gelişir.
Spina bifida insan omuriliğinin gelişiminde görülen bir patolojidir. Temel sorun nöral plakod adı verilen ilkel yapının omuriliği oluşturma amacı ile bir tüp şeklini alırken orta hatta meydana gelen kapanma eksikliğidir. Bunun sonucunda omurga kanalının arkasında bir bölgede kemik boşluk ortaya çıkar.
Tokoplazma
Toksoplazma hastalığı, Toksoplazma gondii adı verilen bir parazit tarafından enfekte olan kişilerde görülür. Bu parazit kedilerden insanlara bulaşır. Gebeliğin erken dönemlerinde geçirilen enfeksiyonlarda bebeğin hastalanma ihtimali %17 iken gebeliğin daha ileri dönemlerinde hasta bebek olasılığı artar.
Hastalığa yakalanan bebeklerde gelişme geriliği, Kansızlık, sarılık, karaciğer ve dalak büyüklüğü, beyin dokusunda kireçlenmeler, kusma, kafanın normalden küçük olması, havaleler ve beyin boşluklarında aşırı sıvı birikmesi sonrasında kafanın anormal büyümesi (hidrosefali) gibi bulgular görülür. Bebekler büyüdüğünde zekâ geriliği, körlük, sık havale geçirme gibi sakatlıklar ile yaşamlarını sürdürmek zorunda kalabilirler.
Evet, anne karnında iken bebeğin karşı karşıya kaldığı kızamıkçık (rubella), sitomegalovirüs, Herpes virüsü, sifiliz, hepatit B (sarılık) gibi daha farklı yüzlerce hastalık sıralanabilir. İşin enteresan yönü, tüm bu ciddi hastalıkların görülme olasılığının nadir olması. Ufacık bir pıhtıdan meydana gelip gelişimini yukarıda sıraladığımız musibetlere maruz kalma ihtimali olan bir yerde tamamlamaya çalışan yavru, onu asıl meydana Getiren’in koruması altında olmasa, bu oranın bindelik dilimlerden yüzdeliklere hatta ondalıklara kadar tırmanması hiç de şaşırtıcı bir durum olmayacaktır. Keza hastalıkların oluşmasının başlıca sebeplerinin çevresel, çoğunlukla annenin kullandığı birtakım kimyasal maddelerin olması bu hususun en güçlü kanıtıdır.
Doğumdaki anne adayının feryatları..
Ve ağlayan bebek sesi…
“ maşallah, nur topu gibi bir oğlunuz / kızınız oldu”
Her anne- baba adayının duymaya hakkı olduğu en önemli ve kıymetli cümlelerin başında gelir belki de.. Genelde de her doğan evlat ‘nur topu gibi’ doğar. Ne var ki tüm bebekler nur topu gibi doğan bebekler kadar şanslı değildir. Her bebek, anne karnındayken gelişmeye başladığı evrede çoğu anne kaynaklı (maternal) bir çok doğumsal anomali ile karşı karşıyadır. İşte onlardan bazıları:
Karın duvarı bozukluğu (Gastroschisis)
Anne karnında bebeğin karın duvarının oluşumunu tamamlayamaması sonucu oluşur ve bununla beraber bebeğin bağırsakları ve diğer karın bölgesi organları, gelişimini vücudun dışında tamamlar. Kaliforniya’ da 2005 yılında yapılan bir araştırmaya göre her 1727 bebekten biri, bu anomaliye sahip olarak dünyaya geliyor. Doğumsal anomalilerin yaklaşık %83’ü karın duvarına bağlı kusurlardır. Bu kusurla doğan bebeklerin %4’ünde kalp hasara uğrar.
Gastroschisis’in sebebi net olmamakla beraber, anneden kaynaklı teratojenler bu bozukluğa sebep olabilir. Yani; annenin yaşı küçükse, daha önce doğum yapmamışsa, jinekolojik veya üriner enfeksiyona bağlı herhangi bir hastalık geçirmişse, hamileliğin ilk ayında aspirin kullanmışsa, sigara veya madde bağımlısıysa doğacak olan bebeğin bu kusurla doğması muhtemeldir.
Kalp bozuklukları
Kalp kusurları, doğumsal kusurların en yaygın olanlarından biridir. Dünya ülkelerinde milyonlarca bebek kalp anomalisi ile doğar ve bunların çoğu cerrahi müdahale gerektirir.
Kusur, kalbin atrium ve ventrikülü arasındaki kapakçıkta meydana gelen malformasyondan doğar. Mesela kalbin sağ ventrikülündeki kapak zarar görür. Normalde sağ ventrikülün sadece temiz kanı taşıyıp dokulara iletmesi gerekir. Kapakçıktaki kusur nedeniyle temiz kan kirli kandan ayrılmaz. Böylece de sağ ventrikül kirli kanla karışmış olan kanı doku ve organlara ileteceğinden başta beyin olmak üzere hayati tüm organların gelişimi zarar görmüş olur.
Kalp bozukluğuyla doğan bebeklerin çok azı yaşamaya devam eder, edenlerin de ömrü genellikle kısadır. Yine Kaliforniya’ da yapılan istatistiklere göre her 1000 doğumdan 8’inde kalp anomalisine rastlanır ve her yıl 35 bin bebek bu hastalıkla dünyaya gelir.
Bazen kalp bozukluğu; gastroschsis, genetik hastalıklar veya kromozom anormallikleri gibi diğer doğumsal kusurlarla da alakalı olabilir. Mesela down sendromlu bebeklerin %30’u aynı zamanda kalp bozukluğuna sahiptir.
Bu hastalığın oluşmasının kesin olarak sebebi bilinmiyor, fakat yapılan araştırmalar hastalığın kaynağının genetik veya çevresel faktörler olduğu yönünde. 1990’lı yıllardan bu yana bilim adamları kalp bozukluğuna sebep olan 10 farklı gen mutasyonu tanımlamıştır.
Damak boşluğu (orofacial cleft)
Anne karnındaki bebeğin damak ve dudak gelişimini tamamlayamaması sonucu damakta veya dudakta meydana gelen açıklıklardır. Amerika’da her yıl yaklaşık 1000 bebekten 1’inde veya 2’sinde görülür. Ameliyatla tedavisi mümkündür. Hamileliğin ilk 3 ayında damak kemiklerinin tam olarak kaynaşamaması nedeniyle oluşur. Farklı boyutlarda veya türde olabilir. Bebek sadece dudağında veya sadece damağında ya da her ikisi de aynı anda mevcutken doğabilir. Çünkü damak ve dudağın gelişim evreleri farklıdır. Bazen yarık, damağın bir kenarından dudağa doğru uzanır (unilateral cleft), veya damağın her iki yanında da yarıklar meydana gelebilir (bilateral cleft).
Spina bifida
Omuriliğin herhangi bir bölgesinin bozuk gelişimi demektir. Ülkemizde giderek artan sıklıkla gözlenen spina bifidada en belirgin klinik bulgu, parapleji veya parapezi şeklinde kendini gösteren motor disfonksiyonudur. Gebeliğin ilk 28 gününde, anne henüz hamileliğin farkında değilken meydana gelmektedir. Genetik nedenler, valporik asit kullanımı, maternal alkolizm gibi çeşitli teratojen faktörler ve annede folik asit eksikliği gibi beslenme bozuklukları nedenleri arasında sayılmaktadır.
Spina bifidalı çocuklar geliştiklerinde birçok duyusal eksiklikle karşı karşıya kalırlar. Mesela elini sobaya götüren bebekte yanma hissi oluşmadığı için elini hemen çekme refleksine sahip olmaz ve ikinci hatta üçüncü derecede ciddi yanıklarla karşı karşıya kalabilir.
Ayrıca kas ve iskelet sistemlerinde deformasyonlar meydana gelir. Kemiklerdeki mineral yoğunluğundaki azalmaya bağlı olarak kırıklar oluşur.
Spina bifida olgularının yaklaşık %80’inde hidrosefali (kafa büyüklüğü) görülür. Bu sorun tedavi edilmezse ventriküllerin aşırı büyümesi sonucu serebral korteks kaybı gelişerek bilişsel ve fonksiyonel özürlülük artar.
Bebeklerin bazıları hidrosefali ile doğar, doğar, çoğunluğunda ilk 6 ay içinde gelişir.
Spina bifida insan omuriliğinin gelişiminde görülen bir patolojidir. Temel sorun nöral plakod adı verilen ilkel yapının omuriliği oluşturma amacı ile bir tüp şeklini alırken orta hatta meydana gelen kapanma eksikliğidir. Bunun sonucunda omurga kanalının arkasında bir bölgede kemik boşluk ortaya çıkar.
Tokoplazma
Toksoplazma hastalığı, Toksoplazma gondii adı verilen bir parazit tarafından enfekte olan kişilerde görülür. Bu parazit kedilerden insanlara bulaşır. Gebeliğin erken dönemlerinde geçirilen enfeksiyonlarda bebeğin hastalanma ihtimali %17 iken gebeliğin daha ileri dönemlerinde hasta bebek olasılığı artar.
Hastalığa yakalanan bebeklerde gelişme geriliği, Kansızlık, sarılık, karaciğer ve dalak büyüklüğü, beyin dokusunda kireçlenmeler, kusma, kafanın normalden küçük olması, havaleler ve beyin boşluklarında aşırı sıvı birikmesi sonrasında kafanın anormal büyümesi (hidrosefali) gibi bulgular görülür. Bebekler büyüdüğünde zekâ geriliği, körlük, sık havale geçirme gibi sakatlıklar ile yaşamlarını sürdürmek zorunda kalabilirler.
Evet, anne karnında iken bebeğin karşı karşıya kaldığı kızamıkçık (rubella), sitomegalovirüs, Herpes virüsü, sifiliz, hepatit B (sarılık) gibi daha farklı yüzlerce hastalık sıralanabilir. İşin enteresan yönü, tüm bu ciddi hastalıkların görülme olasılığının nadir olması. Ufacık bir pıhtıdan meydana gelip gelişimini yukarıda sıraladığımız musibetlere maruz kalma ihtimali olan bir yerde tamamlamaya çalışan yavru, onu asıl meydana Getiren’in koruması altında olmasa, bu oranın bindelik dilimlerden yüzdeliklere hatta ondalıklara kadar tırmanması hiç de şaşırtıcı bir durum olmayacaktır. Keza hastalıkların oluşmasının başlıca sebeplerinin çevresel, çoğunlukla annenin kullandığı birtakım kimyasal maddelerin olması bu hususun en güçlü kanıtıdır.
