Sembol: B
Atom numarası: 5
Atom ağırlığı: 10.811g/mol
Oda koşullarında (25°C 298 K): Siyah renkli yarı-metalik katı veya gri halde
Yarı metalik
p-blok elementi
1808 yılında Humphry Davy, Gay-Lussac ve L. J. Thenard tarafından ilk defa 50% saflıkta izole edilmiştir. Fakat bu kişiler bu maddeyi element olarak tanımlayamamışlardır. 1824 yılından Jöns Jacob Berzelius tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Saf bor üretimi ilk kez Amerikalı kimyacı W. Weintraub tarafından 1909 yılında gerçekleştirilmiştir.
Bor elementinin en çok bulunduğu mineraller borax [Na2B4O5(OH)4.8H2O], kernite [Na2B4O5(OH)4.2H2O], borokalsit (CaB4O7.4H2O), pandermit (Ca2B6O11.3H2O), borasit 2Mg3B8O15.MgCl tir.
Erime noktasının yüksek oluşundan ve korozif özelliğinden dolayı saf elementel Bor’un eldesi çok zordur. Kristal yapıda bor , BCl3’ün hidrojen ile indirgenmesi ile elde edilir.
2BCl3 + 3H2à 2 B +6HCl
Amorf bor ise B2O3’ün magnezyum ile indirgenmesi ile elde edilir.
B2O3 (k)+ 3Mg(k) à 2B (k)+ 3MgO(k)
KBF4’ün elektrolizi ile çok saf Bor elde edilebilir.
Elektronik konfigürasyonu: [He].2s2.2p1
Kabuk yapısı: 2.3
Elektronegatiflik: 2.04 (Pauling birimine göre)
2.28(Sanderson elektronegatifliğine göre)
Elektron ilgisi: 26.7 kJ mol-1
Atomik yarıçap:85 pm (hesaplanan 87pm)
İyonik yarıçapı(+3): 23 pm
İyonlaşma enerjisi:
I. İyonlaşma Enerjisi800.6 kJ mol-1II. İyonlaşma Enerjisi2427.1 kJ mol-1III. İyonlaşma Enerjisi3659.7 kJ mol-1IV. İyonlaşma Enerjisi25025.8 kJ mol-1V. İyonlaşma Enerjisi32826.7 kJ mol-1
Oksidasyon sayısı: +3
İzotopları :
İzotopYarılanma Süresi10BKararlı11BKararlı
İndirgenme Potansiyeli:
Amfoter bor fişek sanayisinde yeşil rengi vermek için
Borik asit dezenfektan olarak yaralarda kullanılır. Doğada kaplıca sularında bulunur.
Boraks, suyu yumuşatmak için, renkli cam imalatında, porselen ve pyrex cam yapımında
Hidrürleri roket yakıtlarında
Boraks kaynakçılıkta kaynak tozu,temizleyicisi olarak
Elementel bor bazı çeliklerin kopmaya karşı direncini arttırmak için
Bor karbür (B4C) çok sert olduğundan delici ve yontucu araç yapımında
10B nükleer reaktörlerde, cihazlarda elektronu dedekte etmek için kullanılır.
Borun I. İyonlaşma enerjisi ve iyonlaşma entalpisi çok yüksek olduğundan bor katyonu oluşmaz.
Hava ile reaksiyonu
Borun hava ile reaksiyonu kristal yapısına , sıcaklığa, partikül büyüklüğüne, ve saflığına bağlıdır. Büyük boyuttaki bor oda sıcaklığında hava ile reaksiyon vermez. Yüksek sıcaklıklarda ise yanarak bor(III) oksit oluşturur.
4B + 3O2(g) à 2B2O3(k)
Su ile Reaksiyonu
Normal koşullar altında su ile reaksiyon vermez.
Halojenler ile Reaksiyonu
2B(k) + 3F2(g) à 2BF3(g)
2B(k) + 3Cl2(g) à 2BCl3(s)
2B(k) + 3Br2(g) à 2BF3(s)
Asit ile Reaksiyonu
Kaynar HF ve HCl asitten etkilenmez. Bor iyice toz haline getirildiğinde sıcak derişik HNO3 içerisinde çok yavaş yükseltgenir.
Atom numarası: 5
Atom ağırlığı: 10.811g/mol
Oda koşullarında (25°C 298 K): Siyah renkli yarı-metalik katı veya gri halde
Yarı metalik
p-blok elementi
1808 yılında Humphry Davy, Gay-Lussac ve L. J. Thenard tarafından ilk defa 50% saflıkta izole edilmiştir. Fakat bu kişiler bu maddeyi element olarak tanımlayamamışlardır. 1824 yılından Jöns Jacob Berzelius tarafından ilk kez tanımlanmıştır. Saf bor üretimi ilk kez Amerikalı kimyacı W. Weintraub tarafından 1909 yılında gerçekleştirilmiştir.
Bor elementinin en çok bulunduğu mineraller borax [Na2B4O5(OH)4.8H2O], kernite [Na2B4O5(OH)4.2H2O], borokalsit (CaB4O7.4H2O), pandermit (Ca2B6O11.3H2O), borasit 2Mg3B8O15.MgCl tir.
Erime noktasının yüksek oluşundan ve korozif özelliğinden dolayı saf elementel Bor’un eldesi çok zordur. Kristal yapıda bor , BCl3’ün hidrojen ile indirgenmesi ile elde edilir.
2BCl3 + 3H2à 2 B +6HCl
Amorf bor ise B2O3’ün magnezyum ile indirgenmesi ile elde edilir.
B2O3 (k)+ 3Mg(k) à 2B (k)+ 3MgO(k)
KBF4’ün elektrolizi ile çok saf Bor elde edilebilir.
Elektronik konfigürasyonu: [He].2s2.2p1
Kabuk yapısı: 2.3
Elektronegatiflik: 2.04 (Pauling birimine göre)
2.28(Sanderson elektronegatifliğine göre)
Elektron ilgisi: 26.7 kJ mol-1
Atomik yarıçap:85 pm (hesaplanan 87pm)
İyonik yarıçapı(+3): 23 pm
İyonlaşma enerjisi:
I. İyonlaşma Enerjisi800.6 kJ mol-1II. İyonlaşma Enerjisi2427.1 kJ mol-1III. İyonlaşma Enerjisi3659.7 kJ mol-1IV. İyonlaşma Enerjisi25025.8 kJ mol-1V. İyonlaşma Enerjisi32826.7 kJ mol-1
Oksidasyon sayısı: +3
İzotopları :
İzotopYarılanma Süresi10BKararlı11BKararlı
İndirgenme Potansiyeli:
Amfoter bor fişek sanayisinde yeşil rengi vermek için
Borik asit dezenfektan olarak yaralarda kullanılır. Doğada kaplıca sularında bulunur.
Boraks, suyu yumuşatmak için, renkli cam imalatında, porselen ve pyrex cam yapımında
Hidrürleri roket yakıtlarında
Boraks kaynakçılıkta kaynak tozu,temizleyicisi olarak
Elementel bor bazı çeliklerin kopmaya karşı direncini arttırmak için
Bor karbür (B4C) çok sert olduğundan delici ve yontucu araç yapımında
10B nükleer reaktörlerde, cihazlarda elektronu dedekte etmek için kullanılır.
Borun I. İyonlaşma enerjisi ve iyonlaşma entalpisi çok yüksek olduğundan bor katyonu oluşmaz.
Hava ile reaksiyonu
Borun hava ile reaksiyonu kristal yapısına , sıcaklığa, partikül büyüklüğüne, ve saflığına bağlıdır. Büyük boyuttaki bor oda sıcaklığında hava ile reaksiyon vermez. Yüksek sıcaklıklarda ise yanarak bor(III) oksit oluşturur.
4B + 3O2(g) à 2B2O3(k)
Su ile Reaksiyonu
Normal koşullar altında su ile reaksiyon vermez.
Halojenler ile Reaksiyonu
2B(k) + 3F2(g) à 2BF3(g)
2B(k) + 3Cl2(g) à 2BCl3(s)
2B(k) + 3Br2(g) à 2BF3(s)
Asit ile Reaksiyonu
Kaynar HF ve HCl asitten etkilenmez. Bor iyice toz haline getirildiğinde sıcak derişik HNO3 içerisinde çok yavaş yükseltgenir.
