Hakia.com’un iş ilanlarındada görmeye başladığımız NHibernate sizce nedir? NHibernate ile hiç SQL komutu yazmadan veritabanı işlemleri yapabiliyoruz dersem çok abartmış olduğumu düşünebilirsiniz. Fakat şaşılacak şekilde NHibernate ile projelerimizde SQL komutu kullanmaya gerek kalmıyor. Verilerimizi, yine projemiz içerisindeki nesne modelleri ile bağlayıp veritabanına taşıyabilmekteyiz. NHibernate çok katmanlı mimaride orta katman(business logic) dediğimiz kısımda yapılan veritabanı işlemlerinde büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Bu makale NHibernate’i en basit şekliyle .NET kullanıcılarına tanıtmak amacıyla yazılmıştır.
Bu günün kurumsal uygulamalarında nesne tabanlı ve ilişkisel veritabanı kullanılarak yazılım geliştirmek can sıkıcı hatta çok zaman alıcı bir iş olmaktadır. NHibernate .NET yazılım geliştirme ortamında nesnel/ilişkisel eşleştirme(object/relational mapping-ORM) aracıdır. ORM terimi bir nesne modelinden SQL tabanlı ilişkisel veri modeline(ilişkisel veritabanına) veri bağlama tekniğidir.
Çoğu kişi makaleyi okuduk’dan sonra NHibernate’i C# 3.0 la birlikte gelen DLINQ mimarisine benzetebilir ve bunda yanılmışta sayılmaz. Çünkü ikisinde de amaç hemen hemen aynıdır.
Bu kadar sözün ardından basit bir uygulama yaparak NHibernate’i tanıyalım.
Öncelikle aşağıdaki işlemleri yapmanız gerekmektedir.
web adresinde “NHibernateContrib” adlı zip dosyasını download ediniz.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
“NHibernateContrib” adlı zip dosyasını ana dizininiz içerisinde istediğiniz bir konuma açınız.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu işlemleri yaptıkdan sonra VS içerisinde New->Project->Console Application yolunu izleyerek “NHibernate“dışında bir isim vererek yeni bir proje açın. Bu örnekteki projeye “ormornek” adını verdik. Bu ad daha sonraki işlemlerde veritabanına bağlantı sırasında kullanılacakdır.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Yeni projeyi oluşturdukdan sonra projemize yeni bir class ekleyelim. Yeni class dosyasının adı ile class adı aynı olsun.(örneğin; dosya adı: ogrenci.cs ve class adı
grenci) Ben burada class adına “ogrenci” dedim. ogrenci class’ının içeriği aşağıdaki gibi olacak.
Ogrenci class’ını oluşturduk dan sonra veritabanımızda bu nesne modeline uygun bir tablo oluşturmamız gerekli. Bu tablo ve veritabanı adına dikkat ediniz. Gerekli kodlar,
Not: veritabanı için MSSQL 2005\SQL EXPRESS kullanıldı.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Şimdi en önemli kısımlardan biri olan ORM bağlama işlemini yapacağız. Öğrenci nesne modelimiz ile ilişkisel veritabanındaki veri yapımızı birbirine bağlıyacak olan NHibernate konfigürasyon dosyasını düzenleyeceğiz. Bu dosyaya mapping file yada Türkçe adıyla eşleştirme dosyası diyebiliriz.
Projemizin ana dizinine “ogrenci.hbm.xml” adlı bir xml dosyası oluşturalım. NHibernate te kullanılan mapping dosyalarının uzantıları genellikle “*.hbm.xml” dir. Ayrıca bu dosyaya solution explorerdan sağ tıklayıp properties’ine girdikden sonra built action özelliğini “Embedded Resource” yapmamız gerekmektedir. Eğer bunu yapmaz iseniz büyük ihtimalle hata mesajı ile karşılaşırsınız.
Xml dosyasının içeriği de aşağıdaki gibi olsun.
Dosya adı: ogrenci.hbm.xml
--------------------------------
Dosya içeriğindeki <class> tag’ında
<class name="[namespace].[class name], [assembly name]” table=”tablename”> sırası izlenmektedir.
Şimdi sıra geldi projemize App.config dosyasını eklemeye. Bu işlemi solution Explorer penceresine sağ tıklayıp ->Add->New Item->Application Configuration File yolunu izleyerek yapabiliriz. App.config dosyası solution Explorer penceresinde gözüküyor olmalı. App.config dosyası içerisinde <configuration>...</configuration> tagları arasına aşağıdaki kodları yazdığımızda veritabanı bağlantısı için gerekli işlemleride yapmış oluruz. (Bu uygulamada MSSQL 2005-SQLEXPRESS kullanılmıştır.)
Bu dosya içerisindeki <nhibernate>…</ nhibernate> tagları arasındaki parametreler veritabanı bağlantısı için gereklidir ve opsiyoneldirler. Kullanmak istediğiniz yada başka değişle bağlantı kurmak istediğiniz veritabanına göre değişiklik gösterebilirler.
Dosya adı: app.config
-------------------------------------------------------------------
En işlemlerden biride NHibernate.dll kütüphanesini projemize eklemektir. Solution explorer penceresinde references üzerine sağ tıklayıp->add references-> yolunu izleyerek “NHibernateContrib” adlı zip dosyasını açtığımız dizinin içinde bulunan bin dizininin içine gireriz. Bin dizini içerisindeki NHibernate.dll dosyasını projemize referans olarak ekleriz.
Son işlemimiz olarak main fonksiyonumuzun bulundugu class’ı yani program.cs dosyamizin icine aşağıdaki kodu yazarak asıl yapmak istedigimiz işi gerçekleştirmiş oluruz.
Aşağıdaki kod ile veritabanına 3 kayıt eklenip 1 kayıt silinmektedir.
Ayyrıca burada dikkat etmeniz gereken bir husus daha bulunmaktadır. Program.cs dosyasına
using NHibernate;
using NHibernate.Cfg;
namespace’lerini eklemeyi unutmamalısınız.
Programı derlediğiniz zaman bir hata mesajı ile karşılaşmaz iseniz veritabanına 2 tane kayıt yapılmış olduğunu göreceksiniz.
Solution explorer görünümü
Makalemizin sonuna gelmiş bulunuyoruz. İşlemler çok uzun gibi gözüksede alışkanlık edindikten sonra SQL komutları kullanmadan veriler üzerinde işlem yapmanın keyfine doyamıyacaksınız. NHibernate geleceğin ORM tekniği ile veritabanı kullanım yöntemidir.
Bu teknik ile geliştirmiş olduğunuz projelerde veritabanı işlemlerini kolaylıkla yapabilirsiniz.Ayrıca gelecekde doğabilecek değişikliklerin üstesinden çok hızlı ve etkin bir şekilde gelebilirsiniz.
Microsoft tarafında ORM teknolojisinin karşılığı olarak DLINQ geliştirilmektedir.( Burak Selim Şenyurt ’un “C# 3.0 - İlk Bakışta DLINQ” makalesinde detaylı bilgi bulabilirsiniz )
NHibernate ile ilgili daha ayrıntılı bir makale ile görüşmek dileğiyle.
Bu günün kurumsal uygulamalarında nesne tabanlı ve ilişkisel veritabanı kullanılarak yazılım geliştirmek can sıkıcı hatta çok zaman alıcı bir iş olmaktadır. NHibernate .NET yazılım geliştirme ortamında nesnel/ilişkisel eşleştirme(object/relational mapping-ORM) aracıdır. ORM terimi bir nesne modelinden SQL tabanlı ilişkisel veri modeline(ilişkisel veritabanına) veri bağlama tekniğidir.
Çoğu kişi makaleyi okuduk’dan sonra NHibernate’i C# 3.0 la birlikte gelen DLINQ mimarisine benzetebilir ve bunda yanılmışta sayılmaz. Çünkü ikisinde de amaç hemen hemen aynıdır.
Bu kadar sözün ardından basit bir uygulama yaparak NHibernate’i tanıyalım.
Öncelikle aşağıdaki işlemleri yapmanız gerekmektedir.
Linkleri sadece kayıtlı üyeler görebilir. Linkleri görebilmek için Üye Girişi yapın veya ücretsiz olarak Kayıt Olun
---------------------------------------------------------------------------------------------------
“NHibernateContrib” adlı zip dosyasını ana dizininiz içerisinde istediğiniz bir konuma açınız.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Bu işlemleri yaptıkdan sonra VS içerisinde New->Project->Console Application yolunu izleyerek “NHibernate“dışında bir isim vererek yeni bir proje açın. Bu örnekteki projeye “ormornek” adını verdik. Bu ad daha sonraki işlemlerde veritabanına bağlantı sırasında kullanılacakdır.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Yeni projeyi oluşturdukdan sonra projemize yeni bir class ekleyelim. Yeni class dosyasının adı ile class adı aynı olsun.(örneğin; dosya adı: ogrenci.cs ve class adı
grenci) Ben burada class adına “ogrenci” dedim. ogrenci class’ının içeriği aşağıdaki gibi olacak.| Dosya adı: ogrenci.cs -------------------------------- using System; using System.Collections.Generic; using System.Text; namespace ormornek { class ogrenci { private int _id; private string _ad; private string _soyad; public int Id { get { return _id; } set { _id = value; } } public string Ad { get { return _ad; } set { _ad = value; } } public string Soyad { get { return _soyad; } set { _soyad = value; } } } } |
Ogrenci class’ını oluşturduk dan sonra veritabanımızda bu nesne modeline uygun bir tablo oluşturmamız gerekli. Bu tablo ve veritabanı adına dikkat ediniz. Gerekli kodlar,
| CREATE TABLE [dbo].[ogrenci]( [id] [int] NOT NULL, [ad] [nvarchar](50) NULL, [soyad] [nvarchar](50) NULL ) |
Not: veritabanı için MSSQL 2005\SQL EXPRESS kullanıldı.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Şimdi en önemli kısımlardan biri olan ORM bağlama işlemini yapacağız. Öğrenci nesne modelimiz ile ilişkisel veritabanındaki veri yapımızı birbirine bağlıyacak olan NHibernate konfigürasyon dosyasını düzenleyeceğiz. Bu dosyaya mapping file yada Türkçe adıyla eşleştirme dosyası diyebiliriz.
Projemizin ana dizinine “ogrenci.hbm.xml” adlı bir xml dosyası oluşturalım. NHibernate te kullanılan mapping dosyalarının uzantıları genellikle “*.hbm.xml” dir. Ayrıca bu dosyaya solution explorerdan sağ tıklayıp properties’ine girdikden sonra built action özelliğini “Embedded Resource” yapmamız gerekmektedir. Eğer bunu yapmaz iseniz büyük ihtimalle hata mesajı ile karşılaşırsınız.
Xml dosyasının içeriği de aşağıdaki gibi olsun.
Dosya adı: ogrenci.hbm.xml
--------------------------------
| <?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?> <hibernate-mapping xmlns="urn:nhibernate-mapping-2.0"> <class name="ormornek.ogrenci, ormornek" table="ogrenci"> <id name="Id" column="id" type="int"> <generator class="assigned" /> </id> <property name="Ad" column="ad" type="String" length="50"/> <property name="Soyad" column="soyad" type="String" length="50"/> </class> </hibernate-mapping> |
Dosya içeriğindeki <class> tag’ında
<class name="[namespace].[class name], [assembly name]” table=”tablename”> sırası izlenmektedir.
Şimdi sıra geldi projemize App.config dosyasını eklemeye. Bu işlemi solution Explorer penceresine sağ tıklayıp ->Add->New Item->Application Configuration File yolunu izleyerek yapabiliriz. App.config dosyası solution Explorer penceresinde gözüküyor olmalı. App.config dosyası içerisinde <configuration>...</configuration> tagları arasına aşağıdaki kodları yazdığımızda veritabanı bağlantısı için gerekli işlemleride yapmış oluruz. (Bu uygulamada MSSQL 2005-SQLEXPRESS kullanılmıştır.)
Bu dosya içerisindeki <nhibernate>…</ nhibernate> tagları arasındaki parametreler veritabanı bağlantısı için gereklidir ve opsiyoneldirler. Kullanmak istediğiniz yada başka değişle bağlantı kurmak istediğiniz veritabanına göre değişiklik gösterebilirler.
Dosya adı: app.config
-------------------------------------------------------------------
| <?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?> <configuration> <configSections> <section name="nhibernate" type="System.Configuration.NameValueSectionHandler, System, Version=1.0.5000.0, Culture=neutral, PublicKeyToken=b77a5c561934e089" /> </configSections> <nhibernate> <add key="hibernate.connection.provider" value="NHibernate.Connection.DriverConnectionProvider" /> <add key="hibernate.dialect" value="NHibernate.Dialect.MsSql2000Dialect" /> <add key="hibernate.connection.driver_class" value="NHibernate.Driver.SqlClientDriver" /> <add key="hibernate.connection.connection_string" value="Data Source=TIMUCIN\SQLEXPRESS;Initial Catalog=timucin;Integrated Security=True" /> </nhibernate> </configuration> |
En işlemlerden biride NHibernate.dll kütüphanesini projemize eklemektir. Solution explorer penceresinde references üzerine sağ tıklayıp->add references-> yolunu izleyerek “NHibernateContrib” adlı zip dosyasını açtığımız dizinin içinde bulunan bin dizininin içine gireriz. Bin dizini içerisindeki NHibernate.dll dosyasını projemize referans olarak ekleriz.
Son işlemimiz olarak main fonksiyonumuzun bulundugu class’ı yani program.cs dosyamizin icine aşağıdaki kodu yazarak asıl yapmak istedigimiz işi gerçekleştirmiş oluruz.
Aşağıdaki kod ile veritabanına 3 kayıt eklenip 1 kayıt silinmektedir.
Ayyrıca burada dikkat etmeniz gereken bir husus daha bulunmaktadır. Program.cs dosyasına
using NHibernate;
using NHibernate.Cfg;
namespace’lerini eklemeyi unutmamalısınız.
| //Dosya adı: program.cs using System; using System.Collections.Generic; using System.Text; using NHibernate; using NHibernate.Cfg; namespace ormornek { class Program { static void Main(string[] args) { Configuration cfg = new Configuration(); cfg.AddAssembly("ormornek"); // projenin assembly adı ISessionFactory factory = cfg.BuildSessionFactory(); ISession session = factory.OpenSession(); ITransaction transaction = session.BeginTransaction(); ogrenci ogr1 = new ogrenci(); ogr1.Id = 1; ogr1.Ad = "timuçin"; ogr1.Soyad = "dursun"; ogrenci ogr2 = new ogrenci(); ogr2.Id = 2; ogr2.Ad = "bahar"; ogr2.Soyad = "dursun"; ogrenci ogr3 = new ogrenci(); ogr3.Id = 3; ogr3.Ad = "tufan"; ogr3.Soyad = "dursun"; // NHibernate nesne örneğini sql komutu kullanmadan veritabanına kaydediliyor. session.Save(ogr1); session.Flush();// nesne veritabanına yollanıyor session.Clear();// baska nesneyi oturuma almak icin onceki siliniyor session.Save(ogr2); session.Flush(); session.Clear(); session.Save(ogr3); session.Flush(); // NHibernate nesne örneğini sql komutu kullanmadan veritabanından siliyor. session.Delete(ogr3); // tüm değişiklik doğrulanıyor ve oturum kapatılıyor. transaction.Commit(); session.Close(); // kaydedilen veriler veritabanından okunuyor session = factory.OpenSession(); // yeni bir oturum açılıyor System.Collections.IList userList = session.CreateCriteria(typeof(ogrenci)).List(); foreach (ogrenci ogr in userList) { Console.WriteLine("Id:{0} \t ad:{1} \t soyad:{2}", ogr.Id,ogr.Ad,ogr.Soyad); } session.Close(); } } } |
Programı derlediğiniz zaman bir hata mesajı ile karşılaşmaz iseniz veritabanına 2 tane kayıt yapılmış olduğunu göreceksiniz.
Solution explorer görünümü
Makalemizin sonuna gelmiş bulunuyoruz. İşlemler çok uzun gibi gözüksede alışkanlık edindikten sonra SQL komutları kullanmadan veriler üzerinde işlem yapmanın keyfine doyamıyacaksınız. NHibernate geleceğin ORM tekniği ile veritabanı kullanım yöntemidir.
Bu teknik ile geliştirmiş olduğunuz projelerde veritabanı işlemlerini kolaylıkla yapabilirsiniz.Ayrıca gelecekde doğabilecek değişikliklerin üstesinden çok hızlı ve etkin bir şekilde gelebilirsiniz.
Microsoft tarafında ORM teknolojisinin karşılığı olarak DLINQ geliştirilmektedir.( Burak Selim Şenyurt ’un “C# 3.0 - İlk Bakışta DLINQ” makalesinde detaylı bilgi bulabilirsiniz )
NHibernate ile ilgili daha ayrıntılı bir makale ile görüşmek dileğiyle.
